Po II wojnie światowej, centralizacji produkcji filmowej i okresie socrealizmu w polskim kinie utworzono dwie formacje filmowe: Polską Szkołę Filmową oraz Kino Moralnego Niepokoju.
W 1909 roku Aleksander Hertz założył pierwszą polską wytwórnię filmową Sfinks, która rozpoczęła twórczość od adaptacji prozy rodzimej Meir Ezofowicz (1911, reż. Józef Ostoja-Sulnicki). Następnym etapem działalności Sfinksa było tworzenie głównie melodramatów, przykładem jest Niewolnica zmysłów (1914, reż. Jan Pawłowski), którego gwiazdą stała się aktorka Pola Negri.
Po uzyskaniu większej swobody, pozbawiając Rosjan ingerencji w tworzone materiały filmowe, narodził się nowy gatunek – melodramat o wymowie patriotycznej.
Po ogłoszeniu niepodległości przez Polskę udało się zjednoczyć trzy różne rynki filmowe należące do zaborców. Mimo to polska kinematografia nie zdołała wówczas wytworzyć żadnych arcydzieł kina. Po wybuchu II wojny światowej polski przemysł filmowy uległ likwidacji. Produkcja filmów w Polsce podczas okupacji odbywała się głównie w podziemiu; główną rolę odgrywały wówczas kroniki filmowe. Polacy, którzy wyemigrowali z kraju i przystali do instytucji współpracujących ze rządem RP na uchodźstwie, filmowali działania zachodnich wojsk alianckich oraz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzi.
W latach 50' władze komunistyczne rozpoczęły szybką odbudowę polskiej kinematografii, licząc na wykorzystanie tej formy przekazu do celów propagandy, służącej umacnianiu wpływów komunizmu w polskim społeczeństwie.
13 listopada 1945 na mocy dekretu rządowego utworzono państwowe przedsiębiorstwo „Film Polski”, podlegające bezpośrednio Ministerstwu Kultury i Sztuki.
Śmierć Józefa Stalina spowodowała zatrzymanie procesu ideologizacji polskiego kina i złagodzenie cenzury. Władze komunistyczne zezwoliły reżyserom na zakładanie zespołów filmowych, gwarantujących większą swobodę twórczą. Efektem tego był drastyczny wzrost jakości polskiej sztuki filmowej, dzieła polskie zaczęły zdobywać coraz więcej nagród na międzynarodowych festiwalach. Krytyka zachodnia określiła ten fenomen mianem polskiej szkoły filmowej.
Ogłoszenie stanu wojennego ponownie spowodowało załamanie polskiej kinematografii. Zaczęto przestawiać produkcję filmową z pominięciem wątków politycznych, które to były już wyczerpane i męczyły społeczeństwo polskie, zastąpiono ją silnymi odwołaniami do polskiej obyczajowości. Narodziło się tzw. kino popularne. Na szczególną uwagę zasługuje tu stworzenie filmu z 1983 roku Seksmisja Juliusza Machulskiego.
W latach 90' nastąpiła zmiana ustroju. Spowodowała ona przekształcenia w finansowaniu polskiego kina. Decentralizacji uległa produkcja filmowa, pozbawiona ingerencji cenzury, a głównymi fundatorami produkcji filmów stali się prywatni sponsorzy.
Przełom XX i XXI wieku w polskiej kinematografii rozpoczął się od ekranizacji dzieł literatury polskiej, takich jak Pan Tadeusz (1999) oraz Zemsta (2002) Wajdy, Ogniem i mieczem (1999) Hoffmana czy Quo vadis (2001) Kawalerowicza. Równocześnie poruszana była tematyka społeczna, między innymi w filmach takich twórców, jak Krzysztof Krauze (Dług, 1999; Plac Zbawiciela, 2005), Robert Gliński (Cześć Tereska, 2001) i Piotr Trzaskalski (Edi, 2002); popularność zdobył również Koterski (Dzień świra, 2002). Międzynarodowe uznanie zyskał Polański koprodukcją Pianista (2002), za którą otrzymał Złotą Palmę.
Od 2005 roku polską produkcję filmową wspiera Polski Instytut Sztuki Filmowej, którego zadaniem jest wspomaganie finansowe produkcji filmów o wysokiej wartości artystycznej.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz